Caderno Xeral

Nunca como hoxe resultou a información máis enganosa e máis manipulada. Parece que, a maior bombardeo mediático, máis incapacidade para o contraste e a aproximación á verdade. Os tópicos e as mentiras non deben nunca descubrirse. É máis, cómpre que vivamos nelas cunha contumacia que indica canto interese existe en que se manteñan. Un destes tópicos recorrentes é moi da querencia dos sucesivos presidentes da Xunta de Galiza e dos seus conselleiros de Economía. Exprésao agora o señor Núñez Feijóo, con especial vehemencia teatral, perante as negociacións en curso para a reforma do sistema de financiamento das Comunidades Autónomas. Non vai aceitar un financiamento insolidario; non vai tolerar que se beneficie a Catalunya para prexudicar a Galiza. Como sempre, desde o bipartidismo español, non se parte dun coñecemento da realidade viva do país e das súas capacidades, neste caso da fiscal, para saber cales son as trampas do sistema que se nos aplica, cal é o modelo alternativo a defender ou, dentro do modelo que se nos impón, como negociar axeitadamente. Prefiren, acompañados de todo o balbordo informativo, incidir en que somos pobres, necesitamos solidariedade. O resultado é unha hipnotizada e ignorante consciencia social, colectiva, a cada paso máis convencida de que vivimos da solidariedade de España. Non é difícil descubrir a quen serve a inoculación desta trola. Desde logo, para un maior sentido de capacidade e responsabilidade do pobo galego, non. Sabe alguén para que vale o autogoberno, e se pode ser chamado así, de non asentarse neses principios?

A verdade é que, segundo os últimos datos do Ministerio de Economía e Facenda e da Axencia Tributaria de España (2007), os impostos soportados nese ano por Galiza, no sistema fiscal español, ascenderon a 12.563,65 millóns de euros e os recursos transferidos para o financiamento de todas as competencias do noso autogoberno a 8.129,06 millóns. Como se ve, hai unha diferencia de 4.434,59 millóns de euros entre o soportado e o recibido. Mais o caso é confundir. A ficción do sistema consiste en facernos crer, máis unha vez, que Galiza só xerou 4.237,83 millóns de euros, a cantidade resultante da aplicación do actual sistema de financiamento que contempla a cesión dunha porcentaxe, entre o 33% e 40%, dos impostos principais (IRPF, IVA, Impostos Especiais), coa exclusión total do Imposto de Sociedades. Desta forma, aparecendo Galiza como incapaz de xerar recursos, o Estado entréganos outros 3891,23 millóns, un “fondo de suficiencia”, a “solidariedade”, para, pobriños!!, podermos ter ingresos con que facer fronte ás competencias transferidas (sanidade, ensino, benestar social…), eses 8.129 millóns (4237+3891). É tan difícil de entender que todo sae do que nós entregamos ao Estado previamente, os 12.563,65 millóns de euros?

Por que, en vez de esta ficción, opacidade e deficiencia no financiamento, non se vai a un sistema fundamentado na verdade, na transparencia e na suficiencia, con competencia e responsabilidade? Sinxelamente porque o Estado español pasaría a ser confederal. Cada nación ou comunidade autónoma tería a súa Axencia Tributaria que recadaría todos os impostos. Cada un controlaría os seus ingresos tributarios. Cada un decidiríamos os gastos do noso auto-goberno. Entre todos estableceríamos un fondo común para os gastos das competencias estatais e de cooperación inter-territorial, garantía de mínimos de igualdade e vertebración. Mais a ficción é moi rendíbel para os que, como o PP especialmente, viven da axitación irracional sobre os perigos da desintegración de España. Aquí, na Galiza, pretenden facernos crer que o noso problema está na insolidariedade catalana. Pero non. O problema está en que eles non teñen nin un só estudo preciso nin unha soia análise conclusiva cos obxectivos e resultados cuantificados para negociar, desde unha perspectiva galega, o reparto de fondos entre as Comunidades Autónomas. Vaguidades e, sobre todo, aliñamentos con estratexias que nada teñen a ver coa defensa dos intereses galegos. Cavan a nosa fosa espallando ignorancia, tópicos e falta de auto-estima. Así nos vai: desde a entrada en vigor do sistema de financiamento actual en 1999, o conxunto das CC AA incrementaron os seus recursos nun 108%. Galiza só os incrementou un 90%. Non é que rexeiten e combatan un modelo de financiamento acorde cun Estado plurinacional, un cambio cualitativo, que é o que realmente necesita Galiza. É que o seu españolismo resulta tóxico par defendernos no actual contexto e cos seus modelos…

Anda o tempo revolto. Pasamos da calor máis intensa a un ceo escamento que sabemos acabará por descargar nunha intensa treboada, nunha arroiada sen límete que varrerá a terra seca na que morreron as árbores que con traballo chantamos meses atrás. Mentres o tempo non deu en mudar dunha semana a outra, as vacas ceibas arrincaron os gromos e iso malia os enganos dos peches rechamantes polos que triparon sen consideración. Así que miramos cara ao ceo e ficamos desolados, tanto esforzo, tanta dedicación e outra vez as inclemencias e a desconsideración esboroaron o plan seguido para recuperar o monte.
Falo de feitos tanxíbeis, mais que na súa realidade son a alegoría perfecta para falar destes meses que seguiron a marzo, deste vendaval que até me leva as palabras, deste gando salvaxe que tripa por riba de nós, con licencia para destruír canto atopa por diante, como unha máquina programada para facer desaparecer no menor tempo posíbel calquera pequena herba que poida ser un sinal de recuperación ou de existencia. Porque xuño teima en abalarnos unha e outra vez: eliminan a demostración do coñecemento do noso idioma nas licenzas por estudos, rebuscan nas fórmulas legais para suprimir a obrigatoriedade dunha proba en galego no acceso á función pública, inician o proceso de derrogación do Decreto que recolle que polo menos o 50% das materias no ensino deben ser impartidas en galego, as galescolas deixan de selo e o goberno, despois de impoñernos a súa opinión contra a lingua, prohíbenos aos docentes que digamos o que pensamos desta tramposa consulta sen garantías. Alguén pensará que chove… mais non, mexan por nós. E por se non bastase, veñen as coincidencias e Carlos Callón ten que declarar porque un xuíz presentou denuncia contra el por ter apoiado o dereito dun cidadán que reclamara ser atendido en galego pola xustiza.
Entón penso que sentimos que nos golpean coma a vara que contra a cerdeira vai e vén facendo que caia por terra o froito da árbore que teimosamente se mantén en pé. Mais eu quero berrar que, malia a vara que nos abala, o gando que nos tripa e devora e a seca e as treboadas que só poden destruírnos, nós, coma esta terra, estamos aquí e seguimos, volveremos dar os froitos que alimentarán aos pardais e agromaremos de novo, coa chuvia maina, mentres a raíces se cravan na terra e o tronco medra, resistente ás adversidades.
Porque como a terra, que unha e outra vez é extremadamente xenerosa, a nosa loita prende e esperta ás follas durmidas. E así comprobamos como pouco a pouco somos máis, máis voces que se unen e que declaran que amamos esta lingua e que faremos o necesario para que as nosas fillas, as nosas netas, bisnetas e tataranetas sigan portando no seu ADN mitocondrial esta arela común, esta lingua que nos identifica e que nos fai máis fortes. Porque queremos merecer a nosa terra…

O galego que non fala
a lingua da súa terra,
non sabe o que ten de seu
nin é merecente dela.

(Victoriano Taibo)

Marta Dacosta, xuño de 2009.

O 28 de setembro celébrase o Día Internacional polo dereito ao aborto, é dicir, o noso dereito a decidir sobre a nosa capacidade de reprodución; sobre o número de crianzas que desexamos ter, os tempos e as cadencias entre ese número de crianzas.
O noso dereito a decidir sobre o noso corpo de mulleres.
Este día 28 de setembro instituírono  as organizacións feministas larinoamericanas e da zona do Caribe. Parece claro a imperiosa necesidade de denuncia que viron estas compañeiras latinas e caribeñas.

• Unha reflexión inicial lembrando este  Día Internacional polo dereito ao aborto:

A prohibición do aborto é parte das prácticas que tratan de controlar a sexualidade das mulleres. Aqueles que insisten  que o aborto é un delito parecen considerar que o exercicio da sexualidade é só para a reprodución, ademais consideran que a reprodución non é un acto humano senón  a consecuencia dun mandato divino no cal as  mulleres non podemos  intervir.

• Exercicio de responsabilidade:

Na sociedade, bastante insolidaria e hostil, na que vivimos, unha das relacións máis satisfactorias que se poden establecer é a dunha nai coas súas crianzas.
A decisión de abortar é difícil e dolorosa para as mulleres e, se se tomar, é por razóns de peso, que fan que esa relación non sexa posíbel.
Por tanto a interrupción voluntaria do estado de gravidez  é un acto de responsabilidade do máis alto nivel.

• As mulleres podemos esixir coherencia:

Sexamos coherentes cos dereitos que as leis e a sociedade xa nos recoñecen e deamos un paso máis, que require pouco esforzo por parte dos lexisladores, e que é moi importante para moitas mulleres menores de 50 anos.
É preciso denunciar  que aínda se nos poñen obstáculos, baseados en actitudes hipócritas, ao  noso dereito a decidir en liberdade, intimidade, dignidade.

• Recordando a historia máis recente:

A despenalización do aborto, en 1985, a través do suposto de perigo para a saúde psíquica da nai, permitiu que as mulleres das distintas nacións do Estado español, previa declaración de “desequilibrio ou trastorno mental” certificada por un psiquiatra, se xogaran menos a vida nos circuítos do aborto clandestino ou non tivesen que cambiar de Estado, aquelas que tiñan posíbeis -claro-,  para interromper un embarazo non querido. Exemplo de sociedade que mira  para outro lado.

• Curiosidades históricas:

O sistema sanitario público permaneceu practicamente á marxe e as interrupcións do embarazo fixéronse en clínicas privadas durante máis de 20 anos.

• E hoxe que está a pasar?:

Actualmente no Estado español o aborto está penalizado, o que ocasionou nos últimos tempos multitude de detencións, ameazas e encausamentos de mulleres e do persoal médico que practican a interrupción voluntaria do embarazo en clínicas privadas,  xa que a sanidade pública -convén recordar- só cobre o 3% das intervencións. Podemos dicir que é tan ridícula a estatística, que na práctica, na sanidade pública non se realizan intervencións cirúrxicas para interromper o estado de gravidez.

Dáse o paradoxo de que, así como a indicación de perigo para a saúde psíquica da embarazada non ten prazo, a indicación de malformación fetal cobre só até a semana 22ª. Curiosidade.
Actualmente, o diagnóstico dunha malformación fetal faise nas unidades de diagnóstico prenatal dos hospitais públicos, mais a muller, que normalmente adoita desexar este embarazo, unha vez realizado un diagnóstico dun feto cunha enfermidade grave ou incurábel, ten que ir, por exemplo, a abortar á Franza, onde a interrupción do embarazo ten un custo aproximado de 6.000 ou 7.000 euros.
Desde hai varias décadas o avance da ciencia permite realizar unha interrupción do embarazo en condicións seguras para a muller, mais a clase política no pode seguir tan fortemente influenciada polas xerarquías eclesiásticas, particularmente pola católica, que non só sanciona o aborto senón toda forma de control da natalidade.

• Ás mulleres xa non nos vale a lexislación actual:

Despois de todos estes anos de vixencia da actual despenalización, hai evidentes disfuncións. Casos como as neglixencias dalgunha clínica, unidos a rexistros en clínicas autorizadas e interrogatorios a mulleres por parte de xusticeiros defensores do que "Dios manda", puxeron de relevo graves deficiencias da norma, sobre todo para a seguridade xurídica das mulleres e o persoal sanitario.
Por estas razóns, urxe modificar a situación e facer que neste tema nos acheguemos aos países europeos.
Moitas de nós pensamos que ben pouco cambiaron as cousas en máis de vinte anos, respecto dun dereito tan personalísimo como é o dereito á nosa integridade e o dereito á nosa saúde.

• Patriarcados, dereitas e intereses espurios:

A xerarquía da Igrexa católica sempre se levou mal coa ciencia e coas mulleres.
Non só respecto da interrupción do estado de gravidez, tamén no caso das células nai (serve só este exemplo para ilustrar a cuestión) a xerarquía eclesiástica opúxose a avances que puidesen diminuír os sufrimentos da nosa especie.
Nestes anos demostrouse a incoherencia da dereita española, que recorreu a regulación de 1985 ante o Tribunal Constitucional, paralizando a súa entrada en vigor durante dous anos, e que cando gobernou no Estado español entre 1996 e 2004, mirou para outro lado e non a derrogou. Neses anos a dereita era abortista? Exercicio hipócrita?. Curiosidade.
No momento actual, o Partido Popular, á vista da posibilidade dun  proxecto de lei, embarcouse nunha campaña inmoral e inaceptábel, anunciando xa que denunciará de novo calquera lei que se produza ante  o Constitucional. Outra vez.
Durante máis de 20 anos o PP seguiu ignorando que o Constitucional non é un tribunal de moralidade. Se están en contra do dereito a abortar deberíano estar sempre e en todos os casos, mais  ráchanse as vestiduras e non se preguntan qué pasa coas mulleres que abortan e que son parte de clases sociais elevadas ou que practican a fe católica?. Estas mulleres tamén abortan. As estatísticas existen. Nesta caso non menten.
Esta batalla sempre estivo capitaneada pola Conferencia Episcopal, que é un clube de homes, vestidos de forma curiosa, que xamais comprenderán o que significa a maternidade ou a paternidade. Por unha moi evidente razón: Alguén diría que é porque son homes (que tamén), mais ademais  de homes, son en teoría célibes, aínda que pasan unha grande parte do seu tempo falando de sexo. Outra curiosidade.
O balbordo que montaron as declaracións do Papa en África sobre os preservativos evidencia que a xente comprendería mellor que falasen máis da fame, da pobreza, da escravitude, do espolio que os países chamados do primeiro mundo realizan sen escrúpulos a países chamados pobres, mais ben sabemos que extremadamente ricos en materias primas.
Hai que falar da sida en África, do porqué da sida en África, e non tanto da nosa sexualidade e atreverse a considerar pecado a utilización de métodos anticonceptivos tan simples e útiles como  son os preservativos.

• Seica nos debamos preguntar:

– As mulleres só somos incubadoras?
Por que falar outra vez do inicio da vida -vida abstracta-, esquecendo falar dos problemas e cuestións inherentes á vida real -vida de mulleres, e de homes tamén, por suposto-?

• Insistencia  en debates superados:

Este debate xa se superou na década dos 80. Do que estamos a falar agora é de se as mulleres que abortaron  o ano pasado, deberían ir ao cárcere por cometer un pecado que a Igrexa quere que sexa un delito para todas as mulleres e tamén para todos os profe
sionais que interveñen no procedemento.

• Anticonceptivos e máis hipocrisía:

    Claro que hai que facer máis prevención!
    E máis educación!
    E debe incluírse no currículo escolar dende as idades máis temperás!
    Claro que a educación afectivo-sexual axudará a  evitar  estados de gravidez non desexados! …
Máis tamén é preciso recordar que a educación, a boa educación, a integral, a inter-disciplinar, a multi-profesional, a transversal, pode axudar á eliminación dos machismos provocadores da peor das violencias que sufrimos as mulleres! Até é posíbel que houbera menos  mortas…
Mais esquecíame que educación sexual, a anticoncepción, a contracepción ou os protocolos como o da pílula do día seguinte, tampouco contan coa aprobación dos aguerridos xusticeiros e defensores da vida non completa, non nata.
Convén tamén recordar que unha sexualidade mal entendida, mal explicada, sen coñecementos e sen educación, é unha ferramenta perfectamente válida para a submisión.

• E agora que pasará co proxecto de lei?

Esperemos agora, “ferventemente”, que os grupos políticos que teñen que presentar a lei no Congreso español; e aqueles que deberán facer apartacións; e aqueles  que teñen que aprobar a lei, non se deixen levar polo tremendismo e miren, con claridade, ao contorno internacional e europeo.
É perentorio que o aborto saia do código penal xa que se trata dun dereito, o dereito das mulleres a decidir libremente a súa maternidade.

É precisa unha lei que recoñeza e garanta o dereito á autonomía reprodutiva das mulleres, establecendo a súa decisión persoal como motivo exclusivo e absolutamente vinculante.
Vinculante para a sociedade no seu conxunto: poder lexislativo, sistema público sanitario, sistema xudicial, sistema de servizos sociais, sistema educativo …
Especialmente hai que atender as particulares necesidades en materia de sexualidade e anticoncepción das mulleres máis novas para as que haberá que introducir no currículo escolar, ao mesmo tempo que de maneira específica se faga cos seus compañeiros varóns,  a educación afectivo-sexual, e asegurar o seu acceso a todos os métodos anticonceptivos, incluídos os de última xeración, respectando o dereito de universalidade e acceso, cal é o da rede sanitaria pública.
A nova lei debe corrixir os problemas da lexislación actual, partindo do dereito das mulleres á liberdade e á autonomía e tendo en conta que vivimos no século XXI e non na Idade Media.
Xa para acabar, quero facer unha lembranza respecto dunha feminista, filósofa e muller contraditoria, como moitas de nós:
Simone de Bouvair elixiu non ter crianzas, e pensaba que a elección e a planificación da maternidade era unha condición necesaria e imprescindíbel para a  emancipación feminina.
Que significado profundo tiña para ela unha  maternidade responsábel?

“A maternidade é unha elección que atopa o seu sentido dentro dun proxecto de vida determinado, nunca pode ser un proxecto de vida  por si”.

Aínda que levamos moito camiño andado, as mulleres non debemos esquecer que  calquera paso na dirección de controlar nos mesmas a nosa fecundidade será sempre  observado con medo e sempre pretenderán  prohibir e rexeitar a nosa liberdade sexual.
Aquí non hai curiosidades, é  puro intento de manter o control do patriarcado máis rancio.
Teñen moito, moito  medo.
Medo a que as mulleres tomemos absoluta conciencia do noso poder.  

A Coruña, xuño de 2009 ©Carmela Garrido Ordoño

    O próximo 23 de Xuño, o PP ten previsto perpetrar no Parlamento de Galiza o primeiro atentado lexislativo contra a lingua galega. A supresión, por lei, de probas obrigatorias en galego nas oposicións que se convoquen na Galiza, para a administración autonómica e para os concellos. Através dun método perverso (leitura única, que impede a tramitación normal, sen posibilidade de estudo en ponencia e comisión, mesmo excluindo o dereito de presentación de emendas parciais),  a fin de acelerar a súa entrada en vigor, que previsibelmente lle afectará ás oposicións xa en curso, comezando polas de ensino.
    O documento non ten desperdicio. Fundamenta a desaparición das probas obrigatorias en galego na tese de que “hai que posibilitar que a mobilidade dos cidadáns e das cidadás por todo o territorio nacional non se vexa limitada nin menoscabada por barreiras lingüísticas de ningún tipo” (sic). Así de clariño. Isto é, o galego, máis que un idioma, é unha “barreira lingüística” que cumpre derrubar. É un problema, un lastre. Limita. Sobretodo para opositores que nos veñan de fóra. E non é só este un problema laboral para os opositores galegos e galegas. Vai alén diso: O Goberno do PP, no século XXI, está a levar adiante a mesma estratexia histórica de españolización de Galiza emprendida séculos antes: a introdución na administración, no sistema educativo, na xustiza, mesmo através da Igrexa, de funcionariado alleo, extranxeiro, que descoñece a nosa lingua e a nosa cultura, converténdose así nun poderoso instrumento desgaleguizador.
    Porén, o español é, nese mesmo texto lexislativo, un idioma asociado á calidade, distinción e importancia do servizo público, a diferenza do galego. Véxase como se xustifica a desaparición do galego en áreas como a sanitaria ou os servizos sociais: “(…) co fin de posibilitar unha axeitada prestación dos servizos públicos á cidadanía” (sic). Novamente, a reprodución dos vellos esquemas colonizadores. O galego non vale. Para as cousas importantes está o español. Imposición pura e dura, no nome, seica, da “liberdade”, que se enarbola para defender os dereitos colectivos dos de fóra. Galegos e galegas ainda non temos a liberdade de nos expresar e recibirmos atención en galego na nosa propia administración. Ainda temos que conquistar ese dereito e esa liberdade. E estou convencido de que venceremos. O pobo galego vencerá.
    Seguen disciplinadamente as pautas e directrices dese proceso de doma e castración, actualizado e modernizado. Mais conservando a esencia:
“Una cosa hallo y saco por conclusión muy cierta, que siempre la lengua fue compañera del imperio… Después que vuestra Alteza (refírese a Isabel a Católica) metiese debajo de su yugo muchos pueblos bárbaros e naciones de peregrinas lenguas e con el vencimiento de aquellos tendrían necesidad de recibir las leyes que el vencedor pone al vencido e con ellas nuestra lengua”.

    Antonio de Nebrija, pouco despois de culminado o proceso de submetimento militar e político de Galiza, a finais do século XV.