Feb 072010
 

Na derradeira semana de xaneiro celebrouse en Porto Alegre a 10ª Edición do Foro Social Mundial, un evento que ven marcando moitas axendas políticas e mediáticas desde a súa primeira edición alá polo 2001. O FSM xurdiu nun momento complexo co obxectivo de abrir un espazo de debate,  coordenación de actuacións e intercambio de experiencias entre persoas e organizacións que se posicionaban contrarias ao actual estado do mundo e ao proceso globalizador; así popularizou os lemas "Outro mundo é posíbel" en referencia a que o planeta precisa dun cambio en beneficio das maiorías e "pensar globalmente, actuar localmente" en referencia á necesidade de que os obxectivos comúns sexan levados adiante en función da realidade na que actúa cada un fuxindo de modelos prefabricados.
A súa estrutura supostamente aberta e horizontal fixo do Foro un grande escaparate visual con múltiples actividades simultáneas, e este atractivo fixo que as distintas edicións pasaran a ser referencia e en moitos casos lugares de peregrinación de persoas, tamén do noso país, que buscaban a solución aos problemas do mundo e en non poucos casos a apócema máxica para que a esquerda transformadora avanzara máis rapidamente.

Xunto con algúns aspectos positivos que tivo, ao servir de revulsivo para algunhas persoas e estruturas que estaban acartonadas e favorecer que a ollada dunha parte do planeta se fixara nunha latinoamérica a piques de entrar nun período de procesos de cambio político e gobernos progresistas, o FSM caeu en actitudes que co tempo se comprobaron totalmente erróneas. E á hora da verdade, sen ser esa a intención de moitos dos seus organizadores, axudaron a inocular en moita xente con inquedanzas e boas intencións a vacina da ideoloxía dominante do apliticismo fronte á cada vez máis necesaria politización da sociedade.
A súa Carta de Principios, aínda hoxe vixente, impide que as organizacións políticas poidan participar directamente na programación oficial, e pola contra  ao longo destes anos tiveron un importante protagonismo nas súas distintas edición diversas ONGs claramente dependentes económica e ideoloxicamente dos que detentan o poder no planeta, e ten sido moi discutido o papel xogado por fundacións como a Ford ou a Rockefeller. Sendo moitas destas entidades xestoras do sistema e nalgúns casos verdadeiros cabalos de troia coa súa práctica asistencialista que só busca poñer parches aos problemas concretos e impide unha análise das causas que axude a crear conciencia de que para rematar de verdade coas situacións de inxustiza precísanse actuacións políticas de fundo.

Ao longo das súas dez edicións moitos intelectuais teñen desembarcado nas sesións do FSM ao atopar nelas un medio que permitía unha grande amplificación mediática para os seus discursos e teorías; discursos e teorías as veces de grande interese, pero que outras moitas veces eran simples produtos de laboratorio ou froito da dexeneración ideolóxica e dun egocentrismo exacerbado que considera que só o que un di é o certo. Casos  como os de Toni Negri ou John Holloway son os máis chamativos de persoas que foron tratados como grandes gurús debido a aspectos positivos da súa traxectoria no pasado, e hoxe están a ser uns peóns máis do sistema.

Noutros casos o horizontalismo esaxerado do FSM permitiu ter o seu momento de gloria a profesionais do debate polo debate, que moitas veces só teñen tras de si unha páxina web moi ben deseñada que aparenta unha grande introdución social ou un posto de profesor ou profesora nunha universidade do corazón do sistema que lles permite desde a súa tarima dar leccións maxistrais a aqueles que sofren as inxustizas e loitan de verdade na rúa ou nas institucións  por rematar con elas.

As actitudes de uns e de outros son moi propias dunha elite intelectual que da famosa frase de Lenin que todos eles empregaron algunha vez  "Non hai teoría revolucionaria sen práctica revolucionaria e viceversa"  só lembran a primeira parte e deixan o da práctica para outros, que son os que luxan as mans e curiosamente segundo eles sempre acaban por equivocarse.

Agás a xornada internacional contra a guerra de iraq celebrada en marzo de 2004, até agora foi case imposíbel que do FSM sairan acordos concretos de actuación; e impúxose a realidade dos feitos, uns feitos que amosan a esterilidade dun debate abstracto e sen conexión real coa actuación diaria á hora de atopar puntos de encontro. Sendo a até o de agora positiva evolución do proceso político latinoamericano a que fixo voltar a ollada dos sectores máis conscientes do FSM á importancia fundamental da actuación política como un dos mecanismos para de verdade cambiar o mundo.
Así, xa desde as primeiras edicións as actividades con maior repercusión nas edicións do FSM foron as organizadas paralelamente á programación oficial por entidades con actividade real e nas que se ten debatido sobre as alternativas políticas e sociais ao actual sistema, partindo sempre da necesidade de actuar na sociedade. E nalgunhas delas téñense producido encontros multitudinarios con políticos como Chávez, Lula, Evo, Correa, etc?, líderes de procesos que coas súas contradicións e partindo das súas realidades concretas tentan mudar o mundo en interese das maiorías, e todos eles teñen como un dos seus principais obxectivos crear un instrumento político conscientes de que é fundamental para poder avanzar e resistir os ataques do imperialismo.

Desde hai uns anos os sectores máis preclaros e menos subsidiarios do egocentrismo e do eurocentrismo veñen advertindo do perigo de considerarse o embigo do mundo ou a verdadeira e única representación dos excluídos; conscientes de que a maioría das persoas que asisten ás sesións do Foro Social Mundial non son nin por estración social nin intelectual representativas da maioría da sociedade e de que se non se acordan propostas para a acción todo queda nun diletante debate entre aqueles que non teñen problemas. Como advertiu un asiduo participante nas edicións do FSM, o marxista exipcio Samir Amin, se non se abre ás organizacións políticas e non deixan de ser tan determinantes as ONGs occidentais e aqueles que non representan nada quedará convertido nun instrumento máis para a auto-satisfación de algúns, dado que loitas moi importantes no mundo non están presentes no Foro Social Mundial.

 Posted by at 17:07

Sorry, the comment form is closed at this time.