Caderno Xeral

Provoca mágoa e cabreo observar como, en momentos críticos, algunhas institucións recorren ao narcótico localista para confundir e desorientar as masas (así consideran o pobo). De forma premeditada encamíñanas por vieiros suicidas, despistándoas sobre as verdadeiras causas dos problemas e a respeito das alternativas para elas beneficiosas. Fano en nome dos intereses da cidade, da vila ou concello propio. Exasperan un localismo asentado nun individualismo primario, escravo dunha agresiva e acrítica emotividade, que se alimenta da frustración e que se proxecta contra o próximo, o irmán, o compatriota. O españolismo ?os poderes reais a prol da subordinación da Galiza, da eliminación da súa capacidade e coesión políticas- xoga sempre con este poderoso factor de descomposición nacional, colectiva. Emprégano especialmente en contextos conflitivos, de confrontación entre necesidades e intereses internos e deseños externos. Pretenden así enfraquecer a reivindicación, a demanda, a necesidade nacional galega, dividindo a súa forza.

Desde unha óptica analítica de compromiso co futuro do noso país, resulta penoso comprobar o cinismo demagóxico dun alcalde que, cando foi ministro do Goberno de España, se caracterizou pola indiferencia e marxinación máis absoluta de Galiza e de Vigo, en particular, axitando agora sen pudor, con mentiras e prexuízos, un localismo intoxicador, proxectado contra os de dentro, que agacha a súa sicaria mansedume coas consignas de Madrid. Que veracidade e a quen aproveita a consigna de que os males de Vigo proveñen da Coruña ou a de que os do norte queren roubar aos do sur? Que maneira máis perturbadora e tribal de despistar sobre as verdadeiras causas dos males que afectan a toda Galiza! Que forma máis ruín de agachar onde están os verdadeiros responsábeis! Como para lembrar aqueles versos rosalianos, hoxe día do seu nacemento: " I estes mals que nos afrixen/ din que todos veñen dela?/!Mais sucede nesta vida/ que os que teñen culpa non a levan!".

Os orquestradores do localismo adoran o becerro de ouro e militan na fobia anti-galega. Conténtanse, eis o seu entusiasmo español, con seren beneficiarios individuais das migallas que, como mendicantes, poidan apañar após a suculenta papatoria do botín polos de fóra. Chove sobre mollado: o alcalde incendiario segue o ronsel do coruñesismo que aleitou o seu correlixionario do norte, hoxe embaixador no Vaticano, tan funesto para as clases populares da cidade e para Galiza. Por certo, que papelón o dun partido que se especializa en alentar estes monstros! Que descarada manipulación, ao servizo dun partidismo sucursalista sempre, a verborrea de Caballero e Losada competindo por veren quen bota máis leña ao lume da exasperación localista no tema do futuro das nosas caixas de aforros!

Porén, a chave está nas reveladoras manifestación sobre esta cuestión do secretario xeral da sucursal galega, o señor Pachi, cando, todo auto-suficiente, afirma: "algúns pensan que viven nunha aldea gala, estamos nun mundo globalizado". Naturalmente non quería desacreditar os seus tan cínicos como demagogos alcaldes. Non. Atacaba os que defendemos as aspiracións de Galiza como pobo con consciencia e con dereito a existir. A modernidade globalizadora nolo impide e proibe. É contraria tal defensa aos tempos que corren. O localismo exacerbado e anti-galego é estupendo e comprensíbel. Claro vai na onda do amo globalizador, en versión española. España manda. Galiza, os galegos, non somos ninguén, unha entelequia romántica, superada pola historia. Velaí a fórmula para a nosa salvación: a anulación por suicidio.
Vai sendo hora de que nos preguntemos se non resulta reveladora esta insistencia en negar os dereitos do noso pobo, en nome dun suposto universalismo, como a cotío se fai cos oprimidos e negados. Esta insistencia agacha unha dinámica globalizadora, desigual e imperial na súa esencia, que non debe ser rectificada ou impedida. Para nós, significa afondar na nosa marxinalidade, un pobo sen capacidade nen responsabilidades, sen futuro, afogado nunha españolidade letal. Lograr a integración das dúas caixas galegas para contarmos cunha grande entidade financeira, democratizada, transparente, ao servizo da economía e da sociedade galega redunda na nosa capacidade e responsabilidade. A súa absorción por caixas foráneas afonda na nosa marxinación. Nesta dialéctica real non parece difícil saber como posicionarse se non nos ofusca un localismo perturbador ou un ideoloxismo pueril como escapatoria?

Semella que neste momento o pobo grego é culpábel de todos os males de Europa; a súa situación económica está poñendo moi nervosos ao resto dos membros da Unión, que rapidamente ten que adoptar medidas para socorrelo ou mellor dito, para socorrerse a si mesma. Todos os focos fixos no país helénico, falándonos dos graves problemas que ten, do irresponsábeis que foron os seus gobernantes, da picaresca institucionalizada na vida económica e laboral do país, etc?

E a Europa caritativa non vai deixar morrer a un irmán aínda que a súa situación crítica sexa por non ter feito caso do que recomendaban os gurús económicos e financieiros. Para salvar a Grecia recetámoslles entre todos uns medicamentos que son verdadeiramente novidosos e amosaranse eficaces para tratar a súa grave enfermidade; rebaixa de salarios ao funcionariado de entre o 10 e o 40%, posíbel eliminación dunha das pagas extras para todos os traballadores, suba do IVA e de outros impostos indirectos,  aumento da idade de xubilación, etc?

Realmente na Grecia o campesiñado, os traballadores e traballadoras, o funcionariado, o pequeno empresariado, xubilados, mocidade e parados son culpábeis da situación económica pola que están a pasar?
A inmensa maioría do pobo grego é simple sofridor da oligarquía financieira que ao longo dos últimos anos fíxose de ouro especulando en bolsa, das prácticas clientelares das dinastías políticas Papandreu e Karamanlis que se turnan no poder, e das tácticas coas que os banqueiros de Wall Street axudaron a maquillar as contas, unha maquillaxe que impedía a saída á luz do inmenso déficit público do estado grego.

Pero á hora da verdade a Joaquín Almunia, ao Banco Central Europeo e aos ministros de finanzas da UE o que menos lles importa é atopar e castigar aos verdadeiros culpábeis. A crise grega pasa a ser unha grande oportunidade para rebaixar os dereitos sociais e laborais da súa poboación.

E esa eliminación de dereitos non queren que sexa só para Grecia, senón que coa excusa da non desexábel pero sempre posíbel extensión da crise, quérese vacinar ao resto da Unión Europea. Esa e non outra é a razón de que levemos case un mes no estado español cos xornais e articulistas de cabeceira, as axencias de prensa e os noticiarios lanzando, todos a unha e machaconamente, a mensaxe de que non sendo tan grave a situación deben adoptarse medidas para garantir a estabilidade económica e financieira. Entre esas medidas curiosamente destacan, o aumento da idade de xubilación e do período de tempo cotizado para o cálculo das pensións, a conxelación ou as subas salariais irrisorias e o aumento  do IVA.

E nesas receitas coinciden os xestores do sistema, tanto os de rosa como os de azul, que só se permiten discrepar sobre cando será o mellor momento para apertarlle a gorxa ao enfermo, de xeito que sexa máis doado quitarlle os michelíns que supoñen os dereitos sociais.

Fronte esta situación e ás amenazas dos verdadeiros culpábeis e dos cómplices da actual situación económica hai duas saídas, en Grecia algunhas organizacións sindicais e políticas empezaron a mobilizarse en esixencia dunha nova política económica e financieira que non supoña perda de dereitos para aqueles sectores maioritarios da sociedade que nin quitaron beneficio na época de vacas gordas nin son culpábeis da actual crise do modelo económico neoliberal; outros pola contra piden responsabilidade e apoio de todos ao goberno para sair da crise. No estado español a na Galiza a situación non é moi distinta, uns presentamos propostas para sair da crise, que pasan por garantir as conquistas sociais e cambiar o actual sistema económico especulativo por un sistema baseado na economía produtiva. Outros asinan con nocturnidade e alevosía coa grande patronal topes do 1% para as subas salariais e reúnense co rei no seu palacio para buscar non se sabe que acordo.

Co medo ao terrorismo internacional quitáronnos liberdades e co medo á crise económica queren quitarnos dereitos sociais. Ollo, porque do que pase en Grecia debemos aprender para articular unha resposta contundente. 

Na derradeira semana de xaneiro celebrouse en Porto Alegre a 10ª Edición do Foro Social Mundial, un evento que ven marcando moitas axendas políticas e mediáticas desde a súa primeira edición alá polo 2001. O FSM xurdiu nun momento complexo co obxectivo de abrir un espazo de debate,  coordenación de actuacións e intercambio de experiencias entre persoas e organizacións que se posicionaban contrarias ao actual estado do mundo e ao proceso globalizador; así popularizou os lemas "Outro mundo é posíbel" en referencia a que o planeta precisa dun cambio en beneficio das maiorías e "pensar globalmente, actuar localmente" en referencia á necesidade de que os obxectivos comúns sexan levados adiante en función da realidade na que actúa cada un fuxindo de modelos prefabricados.
A súa estrutura supostamente aberta e horizontal fixo do Foro un grande escaparate visual con múltiples actividades simultáneas, e este atractivo fixo que as distintas edicións pasaran a ser referencia e en moitos casos lugares de peregrinación de persoas, tamén do noso país, que buscaban a solución aos problemas do mundo e en non poucos casos a apócema máxica para que a esquerda transformadora avanzara máis rapidamente.

Xunto con algúns aspectos positivos que tivo, ao servir de revulsivo para algunhas persoas e estruturas que estaban acartonadas e favorecer que a ollada dunha parte do planeta se fixara nunha latinoamérica a piques de entrar nun período de procesos de cambio político e gobernos progresistas, o FSM caeu en actitudes que co tempo se comprobaron totalmente erróneas. E á hora da verdade, sen ser esa a intención de moitos dos seus organizadores, axudaron a inocular en moita xente con inquedanzas e boas intencións a vacina da ideoloxía dominante do apliticismo fronte á cada vez máis necesaria politización da sociedade.
A súa Carta de Principios, aínda hoxe vixente, impide que as organizacións políticas poidan participar directamente na programación oficial, e pola contra  ao longo destes anos tiveron un importante protagonismo nas súas distintas edición diversas ONGs claramente dependentes económica e ideoloxicamente dos que detentan o poder no planeta, e ten sido moi discutido o papel xogado por fundacións como a Ford ou a Rockefeller. Sendo moitas destas entidades xestoras do sistema e nalgúns casos verdadeiros cabalos de troia coa súa práctica asistencialista que só busca poñer parches aos problemas concretos e impide unha análise das causas que axude a crear conciencia de que para rematar de verdade coas situacións de inxustiza precísanse actuacións políticas de fundo.

Ao longo das súas dez edicións moitos intelectuais teñen desembarcado nas sesións do FSM ao atopar nelas un medio que permitía unha grande amplificación mediática para os seus discursos e teorías; discursos e teorías as veces de grande interese, pero que outras moitas veces eran simples produtos de laboratorio ou froito da dexeneración ideolóxica e dun egocentrismo exacerbado que considera que só o que un di é o certo. Casos  como os de Toni Negri ou John Holloway son os máis chamativos de persoas que foron tratados como grandes gurús debido a aspectos positivos da súa traxectoria no pasado, e hoxe están a ser uns peóns máis do sistema.

Noutros casos o horizontalismo esaxerado do FSM permitiu ter o seu momento de gloria a profesionais do debate polo debate, que moitas veces só teñen tras de si unha páxina web moi ben deseñada que aparenta unha grande introdución social ou un posto de profesor ou profesora nunha universidade do corazón do sistema que lles permite desde a súa tarima dar leccións maxistrais a aqueles que sofren as inxustizas e loitan de verdade na rúa ou nas institucións  por rematar con elas.

As actitudes de uns e de outros son moi propias dunha elite intelectual que da famosa frase de Lenin que todos eles empregaron algunha vez  "Non hai teoría revolucionaria sen práctica revolucionaria e viceversa"  só lembran a primeira parte e deixan o da práctica para outros, que son os que luxan as mans e curiosamente segundo eles sempre acaban por equivocarse.

Agás a xornada internacional contra a guerra de iraq celebrada en marzo de 2004, até agora foi case imposíbel que do FSM sairan acordos concretos de actuación; e impúxose a realidade dos feitos, uns feitos que amosan a esterilidade dun debate abstracto e sen conexión real coa actuación diaria á hora de atopar puntos de encontro. Sendo a até o de agora positiva evolución do proceso político latinoamericano a que fixo voltar a ollada dos sectores máis conscientes do FSM á importancia fundamental da actuación política como un dos mecanismos para de verdade cambiar o mundo.
Así, xa desde as primeiras edicións as actividades con maior repercusión nas edicións do FSM foron as organizadas paralelamente á programación oficial por entidades con actividade real e nas que se ten debatido sobre as alternativas políticas e sociais ao actual sistema, partindo sempre da necesidade de actuar na sociedade. E nalgunhas delas téñense producido encontros multitudinarios con políticos como Chávez, Lula, Evo, Correa, etc?, líderes de procesos que coas súas contradicións e partindo das súas realidades concretas tentan mudar o mundo en interese das maiorías, e todos eles teñen como un dos seus principais obxectivos crear un instrumento político conscientes de que é fundamental para poder avanzar e resistir os ataques do imperialismo.

Desde hai uns anos os sectores máis preclaros e menos subsidiarios do egocentrismo e do eurocentrismo veñen advertindo do perigo de considerarse o embigo do mundo ou a verdadeira e única representación dos excluídos; conscientes de que a maioría das persoas que asisten ás sesións do Foro Social Mundial non son nin por estración social nin intelectual representativas da maioría da sociedade e de que se non se acordan propostas para a acción todo queda nun diletante debate entre aqueles que non teñen problemas. Como advertiu un asiduo participante nas edicións do FSM, o marxista exipcio Samir Amin, se non se abre ás organizacións políticas e non deixan de ser tan determinantes as ONGs occidentais e aqueles que non representan nada quedará convertido nun instrumento máis para a auto-satisfación de algúns, dado que loitas moi importantes no mundo non están presentes no Foro Social Mundial.

O sentimento de españolidade, trasunto da subordinación, que se vive como dependencia necesaria e desexada, cústanos moi caro aos galegos. Non é casual que a chamada á recuperación da nosa condición de galegos e galegas, por enriba de outra impostada, se expresase na contundente aseveración rosaliana "Galicia, non debes chamarte nunca española?" ( "A Gaita galega", resposta ao eminente poeta republicano español, Ventura Ruíz Aguilera, que non gostou nada dela). Hoxe, máis que nunca, segue a ser esta unha das chaves para a nosa rexeneración como pobo (autoestima, confianza na nosa capacidade e na potencialidade do país, fraternidade e igualdade). A españolidade nen provoca nen conduce a nada disto. Provoca desafección, desconfianza, individualismo, admiración papona pola hierarquía do poder?

Os poderes que construíron o Estado español fixérono cun deseño nada favorábel para os intereses colectivos de Galiza. A súa obsesión foi aproveitarse, ademais de reforzalo, dese sentimento de españolidade para a submisión, a falta de perfil e asimilación seren máis fáciles. Para nos desnacionalizar e nos aniquilar como pobo diferente, con dereitos e aspiracións e un futuro de nós. Tiveron, e teñen, abondosos colaboradores internos, dentro da tradición da procura do éxito persoal, individual, conforme ao deseño imposto. Agora, neste intre preciso, están a xirar o parafuso aniquilador contra dous elementos básicos: as aspiracións á normalidade social da nosa lingua, o galego, e a posibilidade de contarmos con poder financeiro propio. Queren fechar o camiño do futuro. O seu primeiro obxectivo, a postergación aniquiladora do noso idioma no sistema educativo, foi seriamente contestado por unha parte moi relevante e activa do pobo galego. Nunca imaxinaron tal masiva e contundente resposta os que, acreditando na fácil manipulación do noso autoodio e a nosa fraxilidade, desde poderosos aparellos mediáticos, pensaron que o choio estaba chupado. Máis españolidade, menos Galiza e, por suposto, combate contra o nacionalismo. O resultado, como un boomerang, foi a reactivación de conciencias adurmiñadas ou confusas a prol do noso idioma. Após mobilizacións masivas e unha folga contundente no ensino, impulsadas e dinamizadas por quen acredita no país, na súa capacidade, o goberno do PP vese obrigado a rectificar, en parte. Parece que non temos vocación suicida. Non somos unha sociedade inerme nen totalmente manipulábel. Boa ensinanza.

O PSOE e o PP tiñan configurado, aproveitando a inevitábel concentración financeira en curso, un novo mapa de Caixas de Aforro, repartindo como cabaleiros a influencia de cada quen. O reparto do botín debía servir, como non, para maior centralización do Estado. Naturalmente, Galiza non debe contar. O seu destino é servir como espolio da españolidade. Boa oportunidade para andar un paso máis e deixala economicamente exhausta, sen o instrumento potencial da súa capacidade de aforro. Caixa Galicia, Blesa confesa, está destinada á fusión con Caixa Madrid, todo preparado para o Sr. Rato cerrar a operación. Por que tanto silencio cómplice da caste caciquil coruñesa?. Caixa Nova, co balbordo esperpéntico do alcalde vigués, sustentado nunha seudoburguesía localista e parasitaria, está orientada cara a unha alianza externa con Caixa Astur e outras, de monicreque, con clara influencia do PSOE. Fica aínda alguén que non o vexa? Pobre Galiza, como queren facer negocio á nosa conta, a conta da nosa confusión, da nosa fraxilidade colectiva, da nosa desinformación e dos nosos complexos?Afortunadamente aínda hai pobo dabondo como para, de actuarmos na dirección que se necesita, o obxectivo aniquilador non resultar fácil. Non é estraño que, unha vez máis, o nacionalismo puxese en marcha iniciativas para reventar o deseño perpetrado na Corte de España. A comezar, unha Lei de Caixas, transparencia, democracia, responsabilidade, compromiso coa nosa sociedade e a nosa economía. O Presidente, após botar balóns fóra durante meses, non tivo máis remedio que xogar do bando que o país necesita, a fusión interna e non o espolio exterior. Con que sinceridade? Con que compromiso? Irémolo vendo. Seguirémolo premendo e obrigando, desde aquí. Xa viron canto tardou Mariano en pronunciarse a favor do que o Parlamento galego decidiu. O que non deixou lugar a dúbidas foi o absoluto servilismo do PSOE co deseño externo, o amañado na Corte madrileña entre o PP, o Banco de España, o Goberno e Caixa Madrid, pacificada e con aspiracións a reinar, sob a dirección de Rato, e previa entrega do bocado reclamado polo PSOE. Cómpre vertebrar España, con Madrid como centro. Galiza debe ser provincia, autonomía sen folgos, administración sucursalista, caricatura de si mesma, sempre mímese esperpéntica da españolidade que nos despreza e maltrata. Galiza? Naturalmente inexistente, pensan para si.

Están a intentar destruír dous elementos chaves do noso presente e do noso futuro. Vailles a vida. Actúan como cans doentes unha vez que comprobaron que a ,pretensamente, mansa e resignada lebre non está disposta a se deixar cazar con facilidade. Que chasco levaron ao comprobar que non somos os cans domesticados que esperaban!! Cómpre librarnos dese tóxico da españolidade do que sempre se aproveitan para nos anestesiar, para permanecermos inermes e aparvados.